Serce pełne popiołu. Zespół wypalenia opieką.

Pan Jan miał oczy pełne łez. Miał już naprawdę dosyć. Czuł się w pułapce choroby swojej żony. To był ciężar, który z każdym dniem trudniej było mu udźwignąć.

Zespół Wypalenia Opiekuna Osoby Starszej narasta powoli. Wyróżniamy trzy etapy jego rozwoju.

Pierwsza faza wypalenia to faza ostrzegawcza. Pojawia wówczas się zmęczenie, obniżenie nastroju – pesymizm, bezsenność, bóle głowy, rozdrażnienie. Objawy przypominają skutki zwykłego przemęczenia i często są przez opiekuna bagatelizowane.

W drugiej fazie objawy te nasilają się. Pojawia się apatia, poczucia beznadziejności sytuacji, w której się znalazło i własnej niekompetencji. Zaczyna wątpić, że jest w stanie sprostać wyzwaniom i stawić czoła trudnościom. Powoli opiekun gorzej sobie radzi z codziennymi czynnościami, jednocześnie nie zaspokaja  własne potrzeby, obojętnieje wobec potrzeb podopiecznego, pomniejsza jego problemy, może obwiniać inne osoby za pogorszenie stanu zdrowia chorego np. lekarzy czy członków rodziny.

Trzecia faza nazywana jest fazą “wypalanie się sił”. To faza końcowa. U opiekuna pojawia się negatywny obraz podopiecznego, siebie i swojej sytuacji życiowej. Może pojawić się niechęć i chłód  emocjonalny wobec podopiecznego, zobojętnienie na jego potrzeby i pragnienia, wycofanie z kontaktu. Rośnie drażliwość, poczucie krzywdy, nasilają się konflikty.

W tym stadium opiekun zwykle jest już bardzo wyczerpany, zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Może cierpieć na chroniczne przemęczenie i ogólne osłabienie, bezsenność, bóle i zawroty głowy, bóle mięśni i kręgosłupa. Często jest poddenerwowany, niespokojny, szybko zmienia nastrój. Obniża się jego samoocena i poczucie własnej wartości. Opiekun zaczyna chorować. Częściej łapie infekcje wirusowe, ujawnia się nadciśnienie tętnicze, choroby serca, choroby układu ruchu.

Podobne objawy mogą być obecne u personelu medycznego przeciążonego pracą.

Jak zapobiegać wypaleniu oraz jak sobie z nim radzić…? Już w kolejnym poście.